Składanie rocznego rozliczenia fiskusowi jest obowiązkowe, lecz w naszym społeczeństwie jest szereg grup społecznych mogących liczyć na pewne ulgi podatkowe. Wymienić tutaj można choćby małżeństwa osoby samotnie wychowujące dzieci. Tego rodzaju opcja skorzystania z preferencji podatkowej objawia się łączeniem dochodów – w zależności od sytuacji: małżonków lub też dzieci i rodziców. W powyższych przypadkach podstawa opodatkowania wyliczana jest od połowy sumy dochodów. W kontekście małżonków sprawa jest w zasadzie jasna, a jedynie w przypadku bycia samotną mamą, należy spełnić określone do korzystania z ulgi wymogi.
Jakie są warunki do tego, aby rozliczyć się jako samotny rodzic? Czy po rozwodzie mogę rozliczyć się jako samotna matka?
Trzeba mieć świadomość faktu, że po rozwodzie nie każda osoba kwalifikuje się do składania PIT-u w takiej formie. Należy bowiem spełnić uprzednio określone warunki.
Są one precyzyjnie określone w ustawie (z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych), gdzie niezwykle precyzyjnie wyszczególnione są
warunki do uznania nas za samotnego rodzica. Kluczowym z nich jest posiadanie dziecka oraz dysponowanie prawami rodzicielskimi do niego.
Szczegółowo jest to opisane w prawie podatkowym w art. 6 pkt. 4 , gdzie wykazano, iż samotny rodzic to osoba, która:
Jest rodzicem lub opiekunem prawnym, podlegającym obowiązkowi podatkowemu, będącym panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:
- małoletnie
- bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną
- do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej”Na podstawie orzeczeń sądów można stwierdzić, iż za osobę samotnie wychowującą dziecko uznaje się osobę, która faktycznie wychowuje potomstwo z pominięciem drugiego z rodziców. Jak ma się sytuacja w kontekście osób po rozwodzie?
Rozwód jest niewątpliwie okolicznością, jaka w pewnych przypadkach predysponuje do uzyskania ulg w rozliczeniu rocznym. Na podstawie sądowego orzeczenia przy rozwodzie przyznane zostaje pełne prawo władzy rodzicielskiej na rzecz jednego z ex-małżonków bądź dwojgu.
W trakcie rozpatrywania statusu „samotnej matki” w kwestii podatkowej najbardziej liczy się nie sądowe orzeczenie o przyznaniu praw rodzicielskich, lecz udowodnienie skarbówce, że dana kobieta z chwilą rozwodu pełni ciągła opiekę nad dzieckiem. W przypadku posiadania praw rodzicielskich przez oboje rodziców nie mogą oni skorzystać ze statusu samotnego rodzica, a więc i rozliczać w preferencyjny sposób.
Ulga dla samotnego rodzica
Zeznanie podatkowe samotnej matki może zostać złożone na preferencyjnych zasadach tylko i wyłącznie w sytuacji, kiedy dany podatnik rozlicza się z fiskusem na podstawie zasady ogólne czy też na podstawie dwustopniowej, progresywnej skali podatkowej. Na skutek tego wykluczona została ewentualność składania zeznania rocznego na preferencyjnych zasadach w przypadku, gdy podatnik rozlicza się z Urzędem Skarbowym na poniższych zasadach. Nie może on zatem rozliczać się za sprawą:
- ryczałtu,
- karty podatkowej,
- podatku liniowego.
Z powyższych względów zeznanie podatkowe kobiety wychowującej samotnie dziecko powinno zostać złożone jedynie pod postacią deklaracji na druku PIT-36 albo PIT-37.
Tym samym powyższe formy zeznania rocznego powodują, że podatek będzie określany tam na wniosek podatnika. Precyzyjniej rzecz ujmując, będzie on w podwójnej wysokości i będzie liczony od połowy dochodów podatnika wychowującego samotnie dziecko. Sumując dochody, pamiętajmy, że nie można tu wliczać przychodów opodatkowanych na ryczałcie. Standardowo PIT takiej osoby, jak i większości podatników powinien zostać złożony do właściwego dla miejsca zamieszkania Urzędu Skarbowego właściwego względem jej miejsca zamieszkania najpóźniej do 30 kwietnia następnego roku podatkowego. Nie ma znaczenia tu sama forma złożenia, gdyż forma papierowa oraz elektroniczna są traktowane jednakowo.
Warte dodania jest również to, że jeśli nasze dziecko wypracowało jakiś dochód, to jest on automatycznie wliczany do dochodu rodzica. Absolutnie nie ma tu znaczenia to, czy dziecko podejmowało pracę zarobkową bądź też nie. W rozliczeniu można też zawrzeć kwotę wolną od podatku w podwójnej wysokości.
